Is de grond enkel op Linkeroever sterk verontreinigd met PFAS of ook op andere locaties van de Oosterweelverbinding?

Het Lobroekdok werd enkele jaren geleden al gesaneerd, was daar ook PFAS aanwezig?

Het Lobroekdok werd enkele jaren geleden al door Lantis gesaneerd ter voorbereiding van de verdieping van de Ring. Toen de kwaliteit van de bodem in kaart gebracht werd, bleek dat het slib sterk verontreinigd was met verschillende vervuilende stoffen. Dat slib werd verwijderd en afgevoerd naar Amoras. Dat is een gespecialiseerde installatie voor de verwerking van verontreinigd slib.

Het slib was sterkt verontreinigd, maar op dat ogenblik was er geen vermoeden van de aanwezigheid van PFAS-verbindingen in het slib. Omwille van de nazorg van de sanering werd recent een nieuwe analyse uitgevoerd op het slib. Daaruit blijkt dat er ook PFAS-componenten aanwezig zijn in het Lobroekdok. Nieuw onderzoek moet uitwijzen of de bodem van het Lobroekdok voldoende gesaneerd werd. Over de oorzaak van deze verontreiniging kan Lantis voorlopig geen uitspraken doen.

Welke PFAS-concentraties werden er aangetroffen op de rechteroever?

Op 10 maart 2021 publiceerde OVAM een nieuwe richtwaarde voor vrij gebruik van PFOS-houdende gronden. De tot dan toe geldende maximale waarde voor vrij hergebruik van 8 µg/kg ds PFAS werd verlaagd naar 3 µg/kg ds voor PFAS, 3 µg/kg ds voor PFOA en 8µg/kg ds voor de som van de gemeten PFAS. Lantis startte naar aanleiding van deze nieuwe richtwaarde, en gezien het vermoeden dat PFAS ruim verspreid is in de omgeving, een nieuwe onderzoekscampagne voor de Oosterweelwerken op rechteroever.

Uit de eerste resultaten van de bodemonderzoeken blijkt dat op meerdere locaties op rechteroever PFAS wordt aangetroffen in de bodem. De aangetroffen vervuiling zijn grotendeels PFOS-verbindingen. De gemeten concentraties liggen voor het overgrote deel in de range van 3-8µg/kg ds. Deze werden aangetroffen in de volgende zones:

Een groot deel van de Oosterweelknoop, meer bepaald de zone van de Scheldetunnel in het westen tot nabij de Hogere Zeevaartschool
Een lokale vervuiling ter hoogte van de Bredastraat (langs het Albertkanaal)
Een lokale vervuiling nabij de voormalige Samga gebouwen
Een lokale vervuiling ter hoogte van de Bredastraat (langs het Albertkanaal)
Een lokale vervuiling ter hoogte van Sportpaleis, kant Lobroekdok
Een lokale vervuiling, aan de oostkant van de R1, ca 200m ten zuiden van het nieuwe pompstation op het Groot Schijn.
Een lokale vervuiling langs de R1 Noord, net voorbij de oprit Groenendaallaan richting Nederland

De vervuiling aangetroffen op de Oosterweelknoop heeft hoogstwaarschijnlijk dezelfde bron als op Linkeroever. De bron van de andere vervuilingen is (nog) ongekend.

Bekijk hier de kaart met staalnames.

Ook in de waterbodems (het slib) van de verschillende oppervlaktewaters waarin werken zullen uitgevoerd worden werd PFAS aangetroffen (Lobroekdok, Albertkanaal, Amerikadok en Straatsburgdok).

Daarnaast lopen er nog onderzoeken naar de aanwezigheid van PFAS-verbindingen in het grondwater. Uit de eerste resultaten blijkt er op meerdere plaatsen PFAS-verbindingen aanwezig zijn in het grondwater, waarbij op dit ogenblik vooral in de omgeving van het Lobroekdok sterk verhoogde waarden worden aangetroffen*. De resultaten van verdere onderzoeken zullen gedeeld worden van zodra ze beschikbaar zijn.

*Karl Vrancken, opdrachthouder coördinatie aanpak PFAS-verontreiniging voor de Vlaamse regering, publiceerde op 31 januari 2022 een advies om geen grondwater te gebruiken in een zone van 500 meter rond het Lobroekdok.

Wat met PFAS buiten het projectgebied?

Vanuit Lantis brengen we enkel de kwaliteit van de bodem in ons projectgebied in kaart. We hebben geen onderzoeken uitgevoerd daarbuiten en kunnen daarover dus ook geen uitspraken doen.

Laatste Update: 7 maart 2022